Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu
Origines Polonorum to wieloletni program wydawniczy, którego celem jest opublikowanie serii monografii, będącą rezultatem zrealizowanego w latach 1999-2004 projektu badawczego Komitetu Badań Naukowych ,, Ziemie polskie na przełomie tysiącleci ,, który koordynował IAE PAN ....
Gród w Klaiszu na Zawodziu to jeden z głównych wczesnośredniowiecznych grodów Wielkopolski, centrum osadnicze, gospodarcze, siedziba władzy
świeckiej i kościelnej, a wcześniej zapewne ośrodek pogański. Publikacja Gród Klaisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu ujmuje rezultaty prac kilku generacji archeologów i historyków
Badania archeologiczne na Zawodziu zapoczątkował Włodzimierz Demetrykiewicz (1903 r.). Najdonoślejsze odkrycia dokonane podczas badań milenijnych, są dziełem ekipy IHKM PAN po kierunkiem Iwony i Krzysztofa Dąbrowskich (1958-1965). Kontynuowała je ekipa IAE PAN kierowana przez Tadeusza Baranowskiego (1982-1995 i 2006-2007). W 2007 r. powstał rezerwat archeologiczny ,, Kaliski gród Piastów ,,. Materiały archeologiczne uzyskane podczas badań wykopaliskowych w kaliskim grodzie zostały opublikowane w niniejszym tomie na poziomie źródłowym. W powiązaniu z dynamicznym procesem przemian środowiska naturalnego i w kontekście dziejów grodu ukazane zostały odkryte obiekty ( umocnienia grodu, zabudowa mieszkalno-gospodarcza, architektura sakralna wraz z rekonstrukcjami budowli, pochówki w obrębie cmentarza przykościelnego) oraz zabytki ruchome ( ceramika, przedmioty z metalu, kości z rogu, drewna, gliny, kamienia, szkła). Przedstawiono też najważniejsze interpretacje odkrytych źródeł oraz wysunięto hipotezy badawcze, wymagające weryfikacji w przyszłości.
Spis treści
O autorach
WPROWADZENIE ( Tadeusz Baranowski.)
HISTORIA,ETAPY I METODY BADAŃ
I.Historia badań grodziska na Zawodziu ( Tadeusz Baranowski.) II.Etapy prac wykopaliskowych oraz stosowane metody badawcze i dokumentacyjne (Tadeusz Baranowski
POSZUKIWANIA GROBU MIESZKA III. HISTORIA
III. Historia poszukiwań w Kaliszu miejsca pochówku Mieszka III Starego
(Karol Kollinger) IV.Pochówek Mieszka III Starego w Kaliszu. Przyczynek do studiów krytycznych
nad wiarygodnością Kroniki tzw. wielkopolskiej(Karol Kollinger)
WARUNKI NATURALNE KALISKIEG0 OŚRODKA GRODOWEGO V.Środowisko naturalne w rejonie grodu na Zawodziu w Kaliszu (Tadeusz Baranowski.) VI.Przemiany geomorfologii terenu grodziska na Zawodziu w Kaliszu (Ewa Stupnicka)
VI.1. Załącznik 1: Opisy prób geologicznych z grodziska na Zawodziu, Kalisz
(Ewa Stupnicka) (płyta CD)
VI.2. Załącznik 2: Opisy prób zebranych w 1991 r. z grodziska na Zawodziu, Kalisz
(Ewa Stupnicka (płyta CD)
DZIEJE WCZESNOŚREDNIOWIECZNEGO KALISZA
VII. Kaliski ośrodek grodowy w państwie Piastów ( Tadeusz Baranowski)
VIII. Rozwój fundacji kościelnych w ośrodku kaliskim we wczesnym średniowieczu
(Dariusz Wyczółkowski)
GRODZISKO NA ZAWODZIU:
WARSTWY, OBIEKTY, STRUKTURY - LOKALIZAC]A I CHRONOLOGIA IX.Fazy rozwoju grodu. Zmiany zachodzące w przestrzeni grodu ujęte w fazy na podstawie
analizy stratygrafii grodziska w Kaliszu na Zawodziu (Tadeusz Baranowski )
IX.1. Aneks 1 : Wykaz jednostek stratygraficznych wyróżnionych podczas badań
wykopaliskowych grodziska na Zawodziu w latach 1958-1962 ( Tadeusz Baranowski, Małgorzata Gula, Dorota Cyngot ) (płyta CD)
IX.2. Aneks 2: Wykaz jednostek stratygraficznych wyróżnionych podczas badań
wykopaliskowych grodziska na Zawodziu w latach 1982-1992 (Tadeusz Baranowski, Małgorzata, Dorota Cyngot ) (płyta CD)
IX.3. Aneks 3: Wykaz jednostek stratygraficznych wyróżnionych podczas badań
wykopaliskowych grodziska na Zawodziu w latach 2006-2007 ( Tadeusz Baranowski, Dorota Cyngot) (płyta CD)
X Gród na Zawodziu w Kaliszu w świetle nowych wyników datowań 14 C(Tadeusz Baranowski, Gilberto Calderoni
Robert Żukowski) XI.System obrony stałej grodu Kalisz-Zawodzie (Dariusz Wyczółkowski.)
XII. Zabudowa mieszkalno-gospodarcza w obrębie grodu na Zawodziu (Dorota Cyngot,
Dariusz Wyczółkowski)
XIII. Kościół drewniany w Kaliszu na Zawodziu ( Tadeusz Baranowski .)
XIV Kościół św. Pawła na Zawodziu w Kaliszu w świetle badań archeologiczno-
-architektonicznych i historyczno-artystycznych z lat 1991-1992
(Teresa Rodzińska-Chorąży , Tomasz Więcławowicz)
XV: Cmentarzysko pogańskie i cmentarz przykościelny na grodzisku Kalisz-Zawodzie
(Tadeusz Baranowski)
XV; 1. Aneks: Katalog grobów z cmentarzyska przykościelnego
na stanowisku Kalisz-Zawodzie, grodzisko (badania 1958-1965)
(Tadeusz Baranowski) (płyta CD)
XVI. Szczątki ludzkie ze stanowiska Kalisz-Zawodzie (Rafał A. Fetner)
ŹRÓDŁA ARCHEOLOGICZNE RUCHOME Z GRODZISKA NA ZAWODZIU
XVII. Ceramika z grodziska na Zawodziu. Wstępna charakterystyka na przykładzie
zabytków z „budynku z beczką;" i wykopu 9C na majdanie (Adam Kędzierski.)
XVIII. Wybrane zabytki metalowe z grodziska Kalisz-Zawodzie (Mariusz Błoński.)
XIX Narzędzia złotnicze i inne ślady działalności złotniczej z grodziska na Zawodziu
w Kaliszu (Mariusz Błoński, Tadeusz, Baranowski) XX.Broń oraz elementy oporządzenia jeździeckiego i rzędu końskiego z grodziska
Kalisz-Zawodzie (Mariusz Błoński, Igor Makulski)
XXI. Monety średniowieczne z grodziska w Kaliszu-Zawodziu (Adam Kędzierski.)
XXII. Średniowieczne wyroby z surowca kościanego z grodziska w Kaliszu-Zawodziu
( Joanna Piątkowska-Małecka)
XXIII. Przedmioty z drewna i kory z grodziska Kalisz-Zawodzie (Paweł Rygiel)
Tabele XXIII.1-3 (płyta CD)
XXIV. Przedmioty z gliny, kamienia i szkła z grodziska Kalisz-Zawodzie (Paweł Rygiel)
Tabele XXIV.1-3 (płyta CD)
ZAKOŃCZENIE ( Tadeusz Baranowski.)
STRESZCZENIE
Bibliografia
Indeks osób
Indeks nazw geograficzno-historycznych i etnicznych
