Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego
Oddajemy do rąk Czytelników monografię jednego z najbardziej fascynujących odkryć dokonanych po II wojnie światowej na ziemiach polskich, jakim jest położone niedaleko Włocławka cmentarzysko w Bodzi. Jego osobliwością jest to, że pochowano na nim niewielką, elitarną populację ludzi przybyłych najpewniej z zewnątrz, związanych ze środowiskiem kultur: słowiańskiej, nomadzkiej, a także skandynawskiej kręgu zachodniego (szeroko rozumianej strefy bałtyckiej) i warego-ruskiego. I choć z badań lat ubiegłych mamy wiele przykładów odkryć odnoszących się do kwestii przybyszy – „obcych” – w fazie tworzenia państwa polskiego, to nigdy dotąd zjawiska te nie zostały zidentyfikowane z taką wyrazistością i na tak szeroką skalę. Wyróżniające jest tu niemal wszystko: rzędy cmentarza wyznaczone liniami prostokątnych grodzeń, elementy konstrukcji w typie grobów komorowych znanych z Europy Północno-Zachodniej, ale i komór grobowych z aneksami, charakterystycznych dla środowiska nomadów (Chazarów).
Spis treści
1. Wprowadzenie - Andrzej Buko
1.1. Szlaki handlowe środkowej i dolnej Wisły w X–XI w. w świetle danych archeologicznych - Mateusz Bogucki
1.2. Kontekst historyczny znaleziska w Bodzi - Roman Michałowski
1.3. Odkrycia w Bodzi w kontekście wydarzeń na R usi przełomu I i II tysiąclecia - Karol Kollinger
2.1. Bodzia: lokalizacja stanowiska, przebieg badań, metody badawcze - Iwona Sobkowiak-Tabaka
2.2. Wpływ procesów depozycyjnych i podepozycyjnych na stan zachowania pochówków na cmentarzysku szkieletowym w Bodzi - Iwona Hildebrandt-Radke
2.3. Katalog grobów i ich wyposażenia (wersja skrócona) - Iwona Sobkowiak-Tabaka
2.3. Aneks A - Katalog obiektów - Iwona Sobkowiak-Tabaka
2.3. Aneks B - Uwagi na temat szczątków zwierzęcych z terenu cmentarzyska - Marta Osypińska
2.3. Aneks C -Tkaniny z cmentarzyska w Bodzi, stan. 1 - Jerzy Maik
2.3. A neks D Analizy dendrologiczne i makroskopowych szczątków roślin - Joanna Koszałka
2.3. Aneks E -Analiza ceramiki pradziejowej i wyrobów krzemiennych z cmentarzyska - Iwona Sobkowiak-Tabaka
3.1. Ogólna charakterystyka znalezisk - Andrzej Buko
3.2. Przybory kupieckie - Michał Kara
3.3. Uzbrojenie - Michał Kara
3.4. Status i magia. Ozdoby elit z Bodzi - Władysław Duczko
3.5. Paciorki szklane - Maria Dekówna i Tomasz Purowski
3.6. Paciorki z kamieni półszlachetnych - Renata Czech-Błońska
3.7. Zespół unikalnych paciorków z grobu D171 - Renata Czech-Błońska, Jan Krajczewski
3.8. Przedmioty żelazne - Tomasz Sawicki
3.9. Skórzane elementy stroju w pochówkach na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Bodzi - Anna Bogumiła Kowalska
3.10. Naczynia z gliny i drewna - Kinga Zamelska-Monczak
3.11. Wyroby z poroża i kamienia - Kinga Zamelska-Monczak
3.12. Obol zmarłych - Stanisław Suchodolski
3. Aneks A - Badania materiałoznawcze wybranych znalezisk z cmentarzyska w Bodzi - Zdzisław Hensel
3. Aneks B - Analiza chemiczna elementów wagi składanej z grobu E41 w Bodzi - Paweł Gan
3. Aneks C - Wyniki badań radiograficznych i termowizyjnych miecza z grobu nr E864/I w Bodzi - Mateusz Osiadacz, Paweł Skrzypczak
4.1. Organizacja przestrzeni grzebalnej, rytuał i obrządek pogrzebowy - Michał Kara
4.2. Próba rekonstrukcji skrzyń trumiennych - Tomasz Sawicki
4.3. Pozostałości drewna z cmentarzyska: aspekt symboliczny - Joanna Koszałka
5. Populacja z cmentarzyska w Bodzi w świetle danych antropologicznych - Alicja Drozd-Lipińska, Tomasz Kozłowski
6.1. Badania izotopowe pochówków z Bodzi - T. Douglas Price i Karin Margarita Frei
6.2. Analiza genetyczna wybranych grobów z cmentarza z Bodzi - Wiesław Bogdanowicz, Tomasz Grzybowski i Magdalena M. Buś
7. Chronologia cmentarza - Andrzej Buko, Michał Kara
7. Aneks A - Wyniki kalibrowanych datowań radiowęglowych prób z cmentarzyska w Bodzi wykonanych w Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym metodą 14C AMS - Tomasz Goslar
7. Aneks B - Wyniki kalibrowanych datowań radiowęglowych prób z cmentarzyska w Bodzi wykonanych metodą konwencjonalną w L aboratorium Datowań Bezwzględnych w Cianowicach k. Krakowa - Marek Krąpiec
8.1. Cmentarzysko w Bodzi w kontekście odkryć w północno-zachodniej i wschodniej Europie - Michael Müller-Wille
8.2. Cmentarzysko w Bodzi w kontekście praktyk funeralnych ludności ziem polskich 2. połowy X–XI w. - Michał Kara
9. Cmentarzysko w Bodzi w świetle wyników badań interdyscyplinarnych - Andrzej Buko
Bibliografia
Spis rycin
Spis tabel
List of figures
List of tables
Summary
Indeks osób
Indeks geograficzny i etniczny
Zawartość Płyty CD
2.3. Katalog grobów i ich wyposażenia - Iwona Sobkowiak-Tabaka
3.4. Katalog metalowych ozdób z zespołów grobowych w Bodzi, stan. 1 - Renata Czech-Błońska
3.5. Katalog paciorków szklanych z Bodzi, stan. 2 - Maria Dekówna, Tomasz Purowski
